Annelies Hart van "BLIK in m'n Hoofd", interviewde coördinator Veerle over het krijgen van een eerste baby in Coronatijden.
Alleen nog even toevoegen dat uiteraard niet alleen het ziekenhuis de enige veilige plek is om te bevallen.
Veel heuglijke gebeurtenissen moeten al een paar weken plaats maken voor de coronaquarantaine. Huwelijken worden afgezegd, verjaardagsfeestjes hou je virtueel en op moederdag waren niet alle gezinnen samen. De natuur hou je echter niet tegen, dus één van de mooiste momenten vindt nog steeds plaats: de geboorte. Maar hoe anders is dat nu eigenlijk, zo’n eerste baby tijdens corona?
De geboorte van een baby, en zeker van een eerste kindje, brengt veel teweeg in het leven van de ouders. De normale gang van zaken wordt volledig omgegooid en gevoelens van intens geluk wisselen zich af met plotse onzekerheden. Normaal gezien kunnen kersverse ouders al die gevoelens delen met hun familie en vrienden, en zijn de vroedvrouw en de kraamzorg er om grote en kleine zorgen van tafel te kunnen vegen. Maar in een tijd waarin social distancing de regel is, valt een deel van die ankerpunten weg.
Veerle Decorte werkt voor het expertisecentrum kraamzorg ‘De Kraamvogel’ in Antwerpen, en ziet van dichtbij hoe heftig het is om te bevallen tijdens de coronacrisis: “Na de geboorte beland je sowieso in je eigen mini-lockdown, want alles wat je vroeger zonder zorgen deed moet herdacht worden of wijken nu je een pasgeboren kindje hebt. Tel daar de coronacrisis bij, en je zit dubbel in lockdown.”
Zo’n dubbele lockdown klinkt intens, maar niet alle ouders ervaren het op een negatieve manier. Sommigen van hen zijn net dankbaar voor de ruimte die de situatie hen biedt. “Het heeft ongetwijfeld zijn negatieve kanten”, verduidelijkt Veerle. “Maar tegelijkertijd zijn veel koppels blij dat ze in het moederhuis niet moeten zeulen met schuimwijn of doopsuiker, en dat ze om 10u niet gewassen en aangekleed moeten zijn voor het bezoek dat komt. Voor de crisis zaten de meeste mensen in een soort van flow, waarin het normaal was om elke dag meerdere bezoekjes te krijgen. Dankzij de lockdown krijgen ouders de kans om zelf hun prioriteiten na de geboorte te bepalen.”
Mag papa mee?
Stijn en zijn vriendin Annelies maakten de hele situatie vanop de eerste rij mee. Op 24 maart bevielen zij van hun eerste kindje Mia. “De rush om het toiletpapier, dat was precies een week voor we zijn bevallen”, vertelt Stijn. “Maar op dat moment was dat wel het laatste waar we mee bezig waren. De grootste vraag die in ons hoofd speelde, was: mag ik bij de bevalling aanwezig zijn? Op dat moment zat de lockdown nog in zijn beginfase en waren er nog geen wekelijkse persconferenties.”
“Tijdens die laatste week zagen we het letterlijk evolueren”, vervolgt Annelies. “Het begon met “stel je voor dat er geen bezoek mag komen in het ziekenhuis”, en eindige met ik die daags voor bevalling moest vragen of Stijn wel bij de bevalling mocht zijn. Dat mocht, als hij daarna ook in het ziekenhuis bleef tot mijn ontslag. Het was een geplande keizersnede en ik moest sowieso vijf dagen blijven, dus hebben we meteen onze grootste reiskoffer ingepakt.”
Angst voor het ziekenhuis
Sensibilisering is één van de hoofdbezigheden van expertisecentrum kraamzorg De Kraamvogel, zeker nu veel koppels zich afvragen of het wel veilig is om in het ziekenhuis te bevallen. “Het aantal aanvragen voor thuisbevalling ligt veel hoger dan voor de crisis”, legt Veerle Decorte uit. “Die angst voor het ziekenhuis komt deels voort uit de angst voor het virus, maar daarnaast gaat het ook om onzekerheid. Veel prenatale afspraken bij de gynaecoloog worden bijvoorbeeld afgezegd of moeten doorgaan zonder de partner. Daarnaast wordt in het ziekenhuis sneller voorgesteld om de bevalling in te leiden in de hoop het hele gebeuren te versnellen en zo vrouwen sneller uit het ziekenhuis te kunnen ontslaan. Ten laatste is ook het contact met het verplegend personeel en de dokters veel minder persoonlijk. Al die elementen staan haaks op de verwachtingen die een koppel heeft van de bevalling, waardoor ze het idee kunnen krijgen dat ze thuis veiliger zijn en meer zeggenschap hebben over het gebeuren. Het is dus belangrijk om koppels goed te informeren en gerust te stellen, want het ziekenhuis is nog steeds de veiligste plaats om te bevallen.”
Annelies en Stijn hebben niet geaarzeld om naar het ziekenhuis te gaan. “Iedereen was duidelijk nog zoekende door de nieuwe situatie, maar zelf hebben we daar weinig negatiefs van ondervonden”, getuigt Annelies. “Op dat moment focus je maar op één ding: dat kindje. De contacten met de dokter en de verpleegsters waren inderdaad vluchtiger, maar daarom niet minder hartelijk. Ziekenhuizen zouden er zelfs wat van kunnen meenemen, want het was zo sereen op de afdeling. Ik heb die vijf dagen echt nodig gehad, zowel fysiek als mentaal. We konden onze vragen nu meteen stellen, wat veel moeilijker is als er tien man rond je bed staat.”
“We hebben wel in heel ons leven niet zo vaak gevideochat als op die vijf dagen, maar als het dat maar is”, voegt Stijn toe. “Wij hebben Mia goed leren kennen en zij ons. Annelies hoorde bijvoorbeeld al heel snel het verschil tussen huilen om eten, of om haar muts die afgezakt was. Daarnaast huilt ze eigenlijk bijna nooit, echt een rustig kind. Maar dat heeft ook te maken met de goede genen. (lacht)”
Bijsturen en geruststellen
Pré corona speelden zowel de vroedvrouw, kraamzorg en de familie een grote rol in de nazorg en de begeleiding thuis. Nu kan er echter enkel beroep gedaan worden op de vroedvrouw die, met een mondmasker en handschoenen, nog steeds thuis langskomt. “Die bezoeken had ik echt nodig”, bevestigt Annelies. “We vertrouwden wel op ons instinct, maar het is toch aangenamer als er af en toe iemand is die je kan bijsturen en geruststellen. De borstvoeding ging bijvoorbeeld niet zo vlot, en na een week moesten we weer een nacht in het ziekenhuis doorbrengen. Die externe begeleiding was dus echt nodig, anders had ik het niet gekund.”
Toch hebben meerdere koppels het moeilijk om een vroedvrouw toe te laten thuis, uit angst om de veilige bubbel te doorbreken. Expertisecentrum De Kraamvogel probeert bezorgde ouders dus zo goed mogelijk gerust te stellen. “De vroedvrouw laten langskomen, is volkomen veilig”, legt Veerle uit. “En als zij merkt dat het niet nodig is om binnen te komen, is een raambezoek ook mogelijk. In alle geval is het belangrijk om een vertrouwensband op te bouwen met zowel je vroedvrouw als je gynaecoloog, of er nu een coronacrisis is of niet. Toch zien velen dat over het hoofd. Als we een huis of een auto kopen vragen we zoveel offertes, maar met een zorgverlener nemen we snel genoegen. Hoewel je de ervaring van je eerste zwangerschap niet meer terug kan verkopen, zoals dat met een auto wel kan. Ga daarom op zoek naar geboortezorg die bij je past.”
De bubbel
De versoepeling van de maatregelen laat het toe vier mensen in je bubbel te laten, maar voor Stijn en Annelies was de keuze snel gemaakt: niemand komt thuis binnen. “Mijn ouders zijn gescheiden, dus Mia heeft het geluk om zes grootouders te hebben”, vertelt Stijn. “Maar aan twee van hen zeggen dat ze buiten de selectie vallen, dat doen we niet. Veel jonge ouders vinden dat we geluk hebben, omdat bezoek ‘afzien’ is, maar eerlijk gezegd had ik nu liever zitten zagen over bezoek dan aan onze ouders te moeten zeggen dat ze hun kleindochter niet mogen vasthouden. De rust in het ziekenhuis was heerlijk, maar sinds we thuis zijn, is het dubbel.”
“Mia verandert zo snel nu en ik lig er soms van wakker dat sommige familieleden een hele fase uit haar leven niet gezien gaan hebben”, vertelt Annelies. “Dat is hartverscheurend, maar we willen het niet op ons geweten hebben dat door ons toedoen het virus verder verspreid wordt. We hebben al eens een raambezoek gehad, of op afstand op het terras gezeten, maar dichter willen we niet komen. Het is echt belangrijk om je prioriteiten te stellen.”
Duizend essentiële dagen
Veerle Decorte bevestigt dat de eerste duizend dagen van een leven essentieel zijn, geteld van de conceptie tot op 2,5 jaar. Alles wat daarin gebeurt vormt het kind voor later. Quarantainebaby’s brengen nu hun eerste maanden door zonder grootouders, zonder al te veel externe prikkels en heel dicht bij de ouders. Door de aparte wereld waarin zij dus opgroeien, vragen veel ouders zich af welke invloed de coronacrisis zal hebben op hun kindje.
“Wij hebben Mia constant vast, we knuffelen en troosten haar veel en ze is ontzettend rustig”, bevestigt Annelies. “Maar we weten niet hoe ze zal reageren wanneer ze plots heel de tijd opgepakt wordt door anderen. Om toch voor een paar extra prikkels te zorgen zetten we de TV eens wat luider, of spelen we muziek, maar dat valt toch niet te vergelijken met een leven buiten corona.”
“De generatie van onze grootouders durft wel eens te beweren dat we haar teveel verwennen, maar we willen het doen nu het kan”, voegt Stijn eraan toe. “De lockdown heeft veel negatieve aspecten, maar dicht bij haar kunnen zijn overtreft die neveneffecten één voor één. Het is zelfs zo erg dat ik haar al mis als ik een halve dag aan mijn bureau zit. Zoals ik dus al zei: het is allemaal heel dubbel. De kans is groot dat ik de lockdown zelfs ga missen, eens ik terug aan het werk ben.”
